“Deze wereld is aangewezen op dialoog”

 

maria voce in gesprek met islamitisch leiderIn een verklaring naar aanleiding van de recente bloedige terreurdaden schreef Maria Voce, presidente van de Focolarebeweging het volgende:

Soms hoor je de vraag of de dialoog tussen godsdiensten noodzakelijk is. Ik zou de vraag willen omkeren: kunnen we in een de wereld van vandaag leven zonder dialoog? We leven in een wereld met ongekende migratiestromen. Mensen die op zoek zijn naar werk of die hun land om nog ernstiger redenen verlaten. Hele volken worden genoodzaakt te vluchten vanwege vervolgingen. Ze zijn losgerukt uit hun cultuur en hun toekomst en worden gedwongen onderdak te zoeken bij mensen van een andere etnische groep, cultuur, opvatting of religie.

De vraag dringt zich op hoe we met deze migranten kunnen samenleven. Het antwoord is duidelijk: of we gaan met elkaar in dialoog, of we gaan elkaar bestrijden. Maar strijd brengt altijd vernietiging met zich mee, zowel van de oorspronkelijke bewoners als van de nieuwkomers. Terwijl openheid en dialoog tot nieuwe vormen dwingen en nieuw leven wekken. Dialoog tussen mensen van verschillende overtuigingen leidt tot de opbouw van iets waardevols. Want elke handeling is dan gebaseerd op het feit dat we elkaar als broers en zusters erkennen.

Dat heb ik mogen vaststellen op mijn reizen in het Midden-Oosten, Afrika en Azië, waar zich grote drama’s afspelen. Daar heb ik kinderen op school, gezinnen met hun buren en vele mensen in hun werkomgeving moedig zien kiezen voor dialoog.

De meest efficiënte dialoog is gebaseerd op het leven, op het delen van het dagelijks bestaan. Dat begint niet zozeer met een uitwisseling van ideeën, maar door het leren kennen van de ander – en niet eens in eerste instantie van zijn godsdienst. Zo kan de band van broederschap die alle mensen verbindt, worden ontdekt. En op deze basis kan er begrip ontstaan voor de cultuur en godsdienst van de ander. Dan pas wordt mogelijk om niet enkel vreedzaam naast elkaar te bestaan maar samen te werken aan een samenleving en een gemeenschappelijke toekomst.

Alleen in deze dialoog ontdekt men dat ieder iets aan de ander te geven heeft en ziet men dat verscheidenheid niet noodzakelijk tot oppositie leidt maar een verrijking kan betekenen. En we verrijken elkaar zeker, want God die edelmoedig is, verspreidt zijn gaven onder alle mensen, tot welke godsdienst ze ook behoren. Als we dit ontdekken voelen we ons allemaal rijker en vrijer.

Voor dit proces zijn de woorden en de houding van paus Franciscus verhelderend. Hij benadrukt het belang van openheid naar de ander toe, van empathie, van het luisteren naar de ander. Hij spreekt vaak over vriendschap en nodigt ons uit om met de anderen om te gaan als broers en zusters, als vrienden, als mensen die elkaar kunnen verstaan en het goede waarderen dat ze in elkaar aantreffen.

Belangrijk is daarbij zijn aanwijzing om geen afbreuk te doen aan onze christelijke identiteit, maar goed voorbereid te zijn voor deze dialoog. Want het blijft altijd waar dat we alleen in dialoog kunnen gaan als we ten diepste onszelf zijn.
Onze dialoog als christen moet voortkomen uit het bewustzijn dat elke ontmoeting een gelegenheid kan zijn om de waarden van ons geloof door te geven, zonder deze op te leggen, maar voorzichtig, in de zekerheid dat ze een schat vormen waar ook anderen aan deel mogen nemen.

Ik heb meermalen vastgesteld dat we, wanneer we in dialoog gaan, gemeenschappelijke thema’s ontdekken en ideeën vinden voor gezamenlijke initiatieven. De geest waarmee we de problematiek benaderen is doorslaggevend. Als de geest versterkt wordt door een levensopvatting die voortkomt uit een spiritualiteit, dan leidt dit niet alleen tot het waarderen van al het goede dat in de ander leeft. We ontdekken dan ook Gods gaven die in elke religieuze traditie aanwezig zijn en gaan die niet alleen beter waarderen maar ook bevorderen. Een christen wordt dus een betere christen en een moslim een betere moslim als ze voortgaan op de weg van de dialoog en ontdekken dat ze samen vooruitgaan en dat deze vooruitgang tot gemeenschappelijke resultaten leidt, te beginnen met de vrede, ten gunste van heel de mensheid.