Dit document, dat op 8 november in Brussel aan het Europees Parlement is gepresenteerd, is het resultaat van een reis van acht jaar (en twee eeuwen) en van gemeenschappelijke standpunten van christenen en marxisten op weg naar een gemeenschappelijke sociale ethiek.

Een project van transversale dialoog: zo heet Dialop, het werk dat sinds enkele jaren wordt ondernomen tussen christenen en marxisten in Europa, dat een beslissende impuls kreeg na een ontmoeting in het Vaticaan van verschillende vertegenwoordigers van Europees links met paus Franciscus (zie ook: Dialop: christenen en marxisten samen aan het werk).

Op 8 november, met de steun van de linkse fractie in het Europees Parlement, in samenwerking met de Politieke Beweging voor Eenheid en Nieuwe Mensheid (twee uitlopers van de Focolarebeweging), kwamen in het Altiero Spinelli-gebouw 40 mensen uit 9 EU-landen bijeen en volgden anderen via streaming de presentatie van het document: “Op zoek naar een gemeenschappelijke toekomst in solidariteit”. In het document over gemeenschappelijke standpunten in de christelijk-sociale dialoog, geschreven door professor Michael Brie – voorzitter van het wetenschappelijk comité van de Rosa Luxemburg Stichting – en door de Belgische socioloog en professor Bennie Callebaut van het Universitair Instituut Sophia, wordt geanalyseerd hoe het christendom en het marxisme, na in het verleden tegenover elkaar te hebben gestaan, nog een andere muur te slechten hebben, die van het ongebreidelde kapitalisme, en hoe zij in het heden verrassende affiniteiten vinden. In de boodschap en de persoon van paus Franciscus vinden zij ook een verenigende figuur, een leider en een medereiziger. “In gemeenschappelijke strijd werken we aan projecten die worden geleid door gedeelde visies”, aldus het document. Het document beschrijft deze projecten aan de hand van werkvormen: “een economie van het leven; een gemeenschap die zorgt; een politiek van transformatie in solidariteit; een wereld waarin plaats is voor vele werelden; de waardigheid van elk individu in een wereld die rijk is aan gemeenschappelijke goederen; en voor een geheel van vrede. De vraag hoe deze projecten in het debat concreet gestalte krijgen is dan ook onvermijdelijk. Deze vraag werd gesteld door professor Léonce Bekemans (Jean Monnet-leerstoel, Universiteit van Padua). Walter Baier, van transform!europe, een van de initiatiefnemers en coördinatoren van Dialop, antwoordde: “Wij handelen op drie niveaus: dialoog als een cultureel initiatief, om een denktank te worden; het betrekken van mensen bij solidariteitswerk, zoals bij initiatieven ten behoeve van migranten en vluchtelingen; betrokkenheid op politiek niveau, vooral voor de vredesopbouw.

Marisa Matjas, Portugees parlementslid van het Bloco de Esquerda en vice-voorzitter van de Europese linkse partij in het Europees Parlement, nam de honneurs tijdens de ceremonie waar. Zij herinnert zich met passie de woorden van paus Franciscus aan de leden van het Europees Parlement in 2014, “gesproken op een moment dat we ze het meest nodig hadden”. “Hij was degene die met ons sprak over het behoud van de democratie in Europa, over banen en werknemersrechten, over onderwijs, over migratie, op een moment dat de EU de massale bewegingen van mensen uit Syrië negeerde; hij sprak ook over de waardigheid van de mensenrechten.  We hebben veel dingen gemeen waar we samen aan moeten werken.

“Vandaag hebben we, zoals brood om van te leven, visie, geest, bondgenootschap nodig. Het is tijd om te hopen en mensen te laten hopen “in het meervoud”. Dialop nodigt ons daartoe uit”, zei theoloog Piero Coda in zijn openingstoespraak over “Gemeenschappelijke wegen naar een mondiale, rechtvaardige en broederlijke samenleving”. Een meervoud dat ons vraagt en uitnodigt om onze allianties te verbreden, niet alleen in de katholieke wereld, maar in de hele christelijke wereld, in een oecumenische dimensie; niet alleen het christendom, maar de religies; niet alleen links, maar de verschillende politieke zielen die zich inzetten voor het algemeen welzijn, de verdediging van het milieu. Natuurlijk moeten we allereerst proberen de – in het document geciteerde – bewering te vermijden dat we “het monopolie op de waarheid hebben”.

“Een transformatieve en transversale sociale ethiek moet rekenen op de bijdrage van andere actoren en tradities, naast marxisten en christenen, die op ons continent aanwezig zijn en andere wereldbeelden hebben”, herhaalt pater Manuel Barrios Prieto, secretaris-generaal van de COMECE, in dit verband, waaronder het concept van menselijke broederschap, gebaseerd op de ondertekening van het document van Abu Dhabi in 2019 en de encycliek ‘Alle broeders’.

In Brussel werd een hernieuwd engagement voor de dialoog aangegaan, met het oog op integratie, in de wetenschap dat de dialoog een “permanent werk in uitvoering” is.