Op 29 oktober 2021 heeft het Universitair Instituut Sophia, in het focolarestadje in Loppiano (Italië, Firenze) zijn nieuw academisch jaar gestart. Centraal in het debat stond de integrale ecologie en de implicaties daarvan voor de universiteit.

Het Instituut van Sophia heeft de ambitie in het universitaire pedagogische systeem opnieuw het model in te voeren dat door de Griekse filosofen vóór Jezus Christus werd gebruikt, zoals het Gymnasium of het Lyceum, waar de coëxistentie tussen docenten en studenten de fundamentele pedagogische bron was, maar met de invoering van de christelijke waarden van de persoon en de gemeenschap. Dit is geen geringe opgave in een oord van onderzoek en “integrale ecologie”. Federico Rovea, oud-leerling van Sophia en nu leraar, zegt: “Sophia betekent ‘universiteit maken’, zoeken naar de waarheid in een sfeer van vriendschap”. Dit alles werd beleefd op 29 oktober 2021, in Loppiano (Italië), in het Instituut van de Sophia-universiteit, tijdens de openingsceremonie van het academiejaar 2021-2022. Het thema was: “Welke implicaties heeft de universiteit in het tijdperk van de integrale ecologie?
De presidente van Focolare, Margaret Karram, die vice-kanselier van het instituut is, herinnerde er in haar toespraak aan dat “de doelstellingen die het Sophia voorstelt hoog en meeslepend zijn, dat zij het beste van ieder mens vergen in een permanente openheid voor dialoog en luisteren, een plaats waar intellectueel engagement steeds op zoek is naar nieuwe manieren om in te spelen op de culturele eisen van onze tijd”. Ontroering was er ook in de woorden van de nieuwe rector, G. Argiolas, die terugdacht aan de grote beproeving in verband met de pandemie: “We hebben bereikt wat we ons in het verleden hadden voorgenomen gedurende meerdere jaren te doen: 1) het academiejaar 2019/20 via internet afronden; 2) de voorwaarden scheppen voor een aanbod op hoog niveau, met een professioneel platform; 3) een specifiek diploma voorstellen voor wie aan het Sophia wil studeren maar niet de mogelijkheid heeft om naar Loppiano te komen. Dit is de Sophia Web Academie: Cultuur van Eenheid en Dialogisch Leiderschap”.
De ceremonie stond in het teken van integrale ecologie. Professor Sergio Rondinara wilde de ecologische uitdaging aangaan door deze te koppelen aan een diepere en meer indringende antropologische uitdaging: “Was in het recente verleden de relatie tussen mens en natuur evenwichtig en vaak collaboratief (we hoeven alleen maar te denken aan de landbouw- en boerenmaatschappij), vandaag heeft zij een kritische configuratie aangenomen waaraan wij gewoonlijk de naam milieucrisis geven”. Hij legde uit hoe uit een dergelijke crisis te geraken door op vier niveaus te werken: “het cultureel-antropologische niveau, het denkniveau, het ethische niveau en het religieuze niveau, d.w.z. alle wegen van een persoonlijke en sociale opvoedingsreis”.
Er is een gemeenschappelijke overtuiging: integrale ecologie is niet alleen een wetenschappelijke of politieke doelstelling, maar een manier van “in de wereld zijn”.
Michele Zanzucchi, focolare.org