Is ‘samen’ een meerwaarde?

Je vindt de integrale tekst in Nieuwe Stad 2021-2, p. 8-12

Wat bedoelen we met onderscheiden?

Onderscheiden is overwegen wat wel of niet doen, wat vind ik goed en wat voel ik aan als niet de juiste richting. Het ligt aan de basis van onze keuzes, van beslissingen en van onze visie op zaken. Onderscheiden kan op verschillende niveaus van ons leven belangrijk zijn: welke is mijn roeping, wie wordt mijn levensgezel, welke studierichting ga ik uit, welke job is de beste met mijn talenten … Maar onderscheiden ligt ook aan de basis van onze visie en mening over ethische en maatschappelijke onderwerpen. Hoe positioneer ik mij tegenover de problemen in de wereld, de vluchtelingenproblematiek, het ecologische vraagstuk? Ze vragen om onderscheidingsvermogen.

Het geweten-in-gemeenschap

Wat brengt ons tot goed onderscheiden? Binnen de Spiritualiteit van Eenheid zijn we bekend met het begrip de ‘innerlijke stem’, de stem van Gods Geest. Deze stem van God in ons noemen wij met een ander woord het ‘geweten’. Daar wordt over gezegd: God spreekt in het binnenste van de mens. Daarom is het geweten ‘heilig’ en moet de vrijheid van geweten altijd worden gerespecteerd. Vervolgens wordt gezegd dat het geweten het vermogen in de mens is om het onderscheid te maken tussen ‘goed en kwaad’. Ik kom daar verder op terug.

In een spiritualiteit van gemeenschap is er een extra dimensie waarvan Chiara zei dat als wij in Jezus’ naam samen zijn, als Zijn liefde ons mag leiden, Gods Geest als het ware een versterker wordt voor ons persoonlijk geweten.

[…] In de wereld van vandaag

Ook paus Franciscus legt de nadruk op het belang van het onderscheiden, zowel persoonlijk als gezamenlijk, in het licht van ons gezonden zijn in de wereld. “Onderscheiden is een dringende noodzaak om weerbaar te staan tegenover ideologische tendensen of nieuwigheden van de wereld en de vrijheid van Jezus te verwerven. Het is een instrument in de continue inzet om Jezus te volgen, groot te dromen met aandacht voor de kleine dingen.” Als wij als christenen kritiekloos meegaan in alle veranderingen zonder daar iets tegen in te brengen, zullen we nooit iets kunnen toevoegen. Een kritisch vermogen ontwikkelen en de inspanning doen om onze identiteit en missie helder te krijgen zijn noodzakelijk, omdat we van daaruit constructieve processen in gang kunnen zetten. Het persoonlijk onderscheiden wordt versterkt in het gemeenschappelijk onderscheiden, in het “samenkomen rond de Verrezen Heer om nieuwe wegen te vinden.” Zo moedigde paus Franciscus allen aan tijdens zijn bezoek aan Loppiano (focolarestadje bij Firenze, Italië) op 10 mei 2018.

Ons geweten vormen

[…] We leven in een maatschappij die meer en meer post-christelijk is, dat is de lucht die we inademen. Dat betekent dat we zelf bewust God moeten zoeken, in het gebed, in het Woord van God, in de eucharistie en in de gemeenschap met anderen.

Samen tot onderscheiding komen

[…] Soms worden we geconfronteerd met diepgaande verschillen van inzicht onder ons, bijvoorbeeld door de pijn die aan een thema verbonden is. Toch kan ook in deze situaties de Spiritualiteit van Eenheid voor ons een licht zijn. Als een bepaald onderwerp pijnlijke of kwetsende herinneringen oproept bij iemand, moet dat ons aanzetten tot een houding van respect voor de ander, in het geloof dat we in elke mens die lijdt, Jezus als de gekruisigde ontmoeten. Samen kunnen we op zoek gaan naar het licht van de Verrezene, vanuit de liefde onder ons. In feite zeggen we hiermee dat we het antwoord op onze vragen niet zozeer van onszelf verwachten, maar eerder van Hem die ‘de weg, de waarheid en het leven’ is. In dit zoekend op weg zijn, blijven er twee oriëntatiepunten van fundamenteel belang: het evangelie met de noodzaak onszelf steeds opnieuw te evangeliseren, en het besef dat wij op weg zijn met heel de Kerk in de zoektocht naar antwoorden op belangrijke thema’s van vandaag. Dat vraagt onder meer de inspanning ons te verdiepen in documenten van de Kerk over bepaalde thema’s en de dialoog binnen en buiten de Kerk daarover te volgen. Als wij op weg zijn met Jezus zelf, onder ons en in ons, vinden we de moed en de kracht om elke uitdaging aan te gaan. Zo kunnen we nieuwe wegen en nieuwe antwoorden vinden die de wereld dichter brengen bij de droom van Jezus ‘Mogen allen één zijn’.

Ton Jongstra

Medeverantwoordelijke van de Focolarebeweging in België en Luxemburg