De Europese gemeenschap is groot en veel van onze partners zijn weinig bekend. Laten we beginnen met Hongarije, zijn geschiedenis, zijn cultuur, de Focolarebeweging.

(artikel gepubliceerd in het tijdschrift Nouvelle Cité 601, p. 28-29)

Hoofdstad: Boedapest.

Oppervlakte: 93.000 km².

Bevolking: 10 miljoen

Officiële taal: Hongaars

Valuta: de Forint (1 € = 330 Forint). Het lidmaatschap van de euro wordt overwogen.

Toetreding tot de Europese Unie: 1 mei 2004, na een referendum in het land, gewonnen met 84%.

Een beetje geschiedenis

De Magyar-stammen vestigden zich aan het einde van het eerste millennium in Midden-Europa. Gekerstend, werd het koninkrijk Hongarije officieel geboren in het jaar 1000 met de heilige Stefanus I. In de 16e eeuw probeerden Osmaanse troepen het land binnen te vallen met het doel Oostenrijk te veroveren, maar de Hongaren hebben dit verhinderd en hebben zich 150 jaar lang verzet! Het waren de heersers van het Huis van Habsburg die de autonomie van Hongarije hebben hersteld, ook al zou Oostenrijk altijd dominant blijven. 1918 maakt een einde aan het Oostenrijks-Hongaarse Rijk, maar een gebied dat tot twee derde van zijn oppervlakte is gereduceerd, wordt aan Hongarije terug gegeven (Verdrag van Trianon van 1920); het is een verlies aan bevolking, natuurlijke rijkdom en toegang tot de zee. Door de Tweede Wereldoorlog komt het land onder een nieuw bestuurlijk gezag te staan, dat van Sovjet-Rusland. De mensen reageren sterk en de repressie zal hevig zijn. Toch leidde het volk in oktober 1956 een algemene staking en de gevechten staken het land in brand. Moskou stuurde 2500 tanks om de opstand te onderdrukken. Het land herwint zijn onafhankelijkheid op 23 oktober 1989.

Viktor Orbán, een sterke man van de Fidesz-partij, die verbonden is met de christen-democraten, heeft het land tussen 1998 en 2002 geleid en is sinds 2010 weer premier.

Een rijke cultuur

Muzikanten hebben grote werken nagelaten: de virtuoze pianist Franz Liszt (1811-1886) en vooral zijn Preludes; de componist Bela Bartok (1881-1945).

De biochemicus Albert Szert-Guörgyi wordt gecrediteerd met de ontdekking van de vitamine C, die hem in 1937 de Nobelprijs voor de Geneeskunde opleverde.

Gastronomie

Een van de Hongaarse talenten die de grenzen overstijgen is zijn gastronomie. Een heel bekend gerecht is goulash, geserveerd als een dikke, lekkere soep. Het bestaat uit vlees, paprika’s, uien, aardappelen en paprika. Op basis van witte bonen is bableve-soep de meest voorkomende. Cilindrisch en op smaak gebracht met kaneel, geraspte walnoot of vanille, de kürtóskalács, bijgenaamd “Transsylvanische brioche”, is een wijdverbreid gebakje in het land.

De Focolarebeweging: van clandestiniteit tot ontplooiing

In de jaren zestig kwam de Focolarebeweging via de DDR (voorheen Oost-Duitsland) het Oostblok binnen en kwam vervolgens in Polen terecht. Pas in het begin van de jaren zeventig bereikten zij Hongarije. Discretie was aan de orde van de dag. Het charisma van de eenheid wordt doorgegeven door priesters en gezinnen die op zoek zijn naar de vernieuwing van de Kerk en die naar het Westen konden reizen en daar de Focolarebeweging hebben leren kennen. Een andere invloed is gekomen vanuit het zuiden, op de grens met Servië waar het Focolare al wortel heeft geschoten. Er ontstaan kleine gemeenschappen die elkaar uit voorzorg niet kennen. De communicatie per telefoon en per post wordt gecontroleerd door het communistische regime. In 1978 wordt de eerste gemeenschappelijke Mariapolis georganiseerd, die alle leden samenbrengt. Wat een vreugde! Vanaf 1982 zijn de eerste focolares in het land gevestigd.

Maria Matusz, een Hongaarse Focolarina, herinnert zich: “Toen ik Boedapest verliet voor een focolare in Polen, heb ik om veiligheidsredenen geen adres of telefoonnummer meegenomen. Eenmaal daar stond er niemand op me te wachten op het station, dus ik nam de bus en probeerde de straten te herkennen. Ik zag een aantal huizen die er bekend uitzagen. Toen ik aankwam, waren de andere Focolarinas verrast omdat ze me pas de volgende dag weer opwachtten! »

De val van het communistische regime in 1989 laat het Focolare toe een openbaar leven te ontwikkelen. Datzelfde jaar vindt een concert plaats van de muziekgroep Gen Rosso uit Italië, dat veel mensen aantrekt. De uitgeverij Új Város (Nieuwe Stad) wordt opgericht, waardoor het mogelijk wordt de idealen van broederschap en geloof breder te verspreiden.

Op dit moment heeft de Beweging ongeveer 3.000 leden, waaronder 500 geëngageerde leden. De steden Boedapest en Szeged (in het zuiden) hebben elk een mannelijke en een vrouwelijke focolare. Het leven is zeer actief in de parochies waar priesters die het Focolare kennen het ideaal verspreiden. Elke maand worden er tienduizend exemplaren van het commentaar op het ‘Woord van het Leven’ verspreid.

De Focolarebeweging voert concrete acties uit. In Ozd, een kleine industriële stad in het noorden, is er een project gewijd aan zigeunerkinderen om hen te helpen uit de marginalisatie en de armoede te komen, vooral door de presentatie van de dobbelsteen van de liefde (zie foto). Opmerkelijk is ook de steun aan hindoeïstische en christelijke kinderen in Pakistan. De afgelopen drie jaar, dankzij een doorlopende inzameling op scholen, werden 130 kinderen geholpen bij hun scholing.

Luc INGABIRE

in samenwerking met Maya Maria MATUSZ en Eszter PAKSY voor de geschiedenis van de Focolarebeweging